|
نجات آب کشاورزی راهکار های نجات اب
| ||
|
لینک دوستان
|
ذرت یکی از غلات مهم و پر محصول و دارای اهمیت در تغذیه می باشد. از نظر سطح کشت بعد از گندم و برنج سومین غله به حساب می اید و بیش از 45 درصد ذرت دنیا در امریکا تولید می شود. مهمترین مناطق کشت ذرت در ایران استانهای مغان ، اردبیل ، مازندران ، گرگان و اطراف تهران می باشد . بنا به امار سال 1382 سطح کشت ذرت دانه ای در ایران حدود 210 هزار هکتار بوده که نزدیک به 2 میلیون تن عملکرد دانه داشته است بیشترین سطح کشت مریوط به استان فارس در حدود 100 هزار هکتار بوده که تولید ان بیش از 6 هزار تن ذرت دانه ای بوده که مقام اول کشوری را دارد. ذرت به عنوان گیاه دنیای جدید شناخته شده که حدود 3 هزار سال قبل از میلاد در امریکای جنوبی وجود داشته و بعد از سفر کریستف کلومب یعنی در 1494 میلادی از کوبا به اروپا و از انجا به اسیا منتقل شد.
بیات-خراسان رضوی مقام اول دشت ها و آب های زیرزمینی بحرانی کشور را دارد. جانشین مدیرکل دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب امور مشترکان وزارت نیرو در حاشیه همایش ملی بحران آب و پیامدهای ناشی از آن که در دانشگاه آزاد مشهد برگزار شد، با اعلام این مطلب به خراسان گفت: استان های کرمان و فارس در رتبه های بعدی قرار دارند.مهندس رضایی افزود: علت این بحران بارش کم در این منطقه است.وی ضمن تاکید بر ضرورت مدیریت آب های زیرزمینی دشت های خراسان رضوی افزود: به جای احداث سد، باید بیشتر به بحث آبخیزداری بپردازیم.مهندس رضایی در این همایش ملی گفت: به طور متوسط ۴۱۱ میلیارد مترمکعب نزولات جوی داریم که ۲۹۴ میلیارد مترمکعب تبخیر و از دسترس خارج می‌شود، ۹۲ میلیارد مترمکعب روان آب و جریانات سطحی و ۲۵ میلیارد مترمکعب از طریق باران در زمین نفوذ می کند، ۱۳ میلیارد مترمکعب هم جریانات آب رودی کشور است که در مجموع کل آب تجدید شونده کشور ۱۳۰ میلیارد مترمکعب است که ما باید براساس این میزان آب تجدیدشونده مدیریت داشته باشیم.وی عنوان کرد: براساس ماده ۴ قانون توزیع منابع آب، بهره برداری از منابع آب زیرزمینی در دشت ها اگر به مرحله ای برسد که از میزان تغذیه سالانه دشت بیشتر باشد آب آن دشت برای توسعه کشاورزی ممنوع می شود.وی یادآور شد: براساس تقسیم بندی مصوب در کشور ۶۰۹ محدوده مطالعاتی داریم که ۶۵ محدوده بحرانی و ۲۲۶ محدوده ممنوعه است و ۲۲ محدوده مطالعاتی هم پیشنهاد شده ممنوعه شود برای ۲۸۶ دشت آزاد و ۲۸ دشت هم پیشنهاد اولیه ممنوعه شدن داده شده است.وی یادآور شد: با توجه به ماده ۲۱ قانون توزیع آب مسئولیت تخصیص آب بر عهده وزارت نیرو است در دشت های آزاد کشور هم تخصیص آب براساس ظرفیت دشت هاست. وی تاکید کرد: روند آب های زیرزمینی موجود در دشت ها نزولی است.وی با اشاره به وضعیت کسری مخزن آب در کشور گفت: بیشترین کسری مخزن را در خراسان رضوی داریم که میزان آن یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب است.وی گفت: کف شکنی در چاه ها باید محدود شود وGPS برای حفاری نصب شده است.وی درباره پیشروی آب شور، پیامدهای برداشت اضافی و فرونشست دشت ها و راه حل حفاظت از منابع آبی زیرزمینی سخنانی ایراد کرد. دکتر علیزاده استاد دانشگاه فردوسی مشهد هم در این همایش به داستان طولانی و پیچیده آب که در این زمینه ۳ تا ۴ هزار سال تجربه علمی داریم اشاره کرد و گفت: متاسفانه ایران در این زمینه هنوز در سطح جهان جایگاه خاصی ندارد.
منبع: http://www.nejatab.com
- سیر Allium Sativum
سیر گیاهی است که تقریباً در تمام دنیا به جز قطب و جنگلهای استوایی می روید. ولی وطن گیاه آسیای مرکزی و شاید شرق منطقۀ مدیترانه باشد. بیش از 2000 سال است که این سبزی پیازی کشت می شود و از آن استفاده غذایی می گردد. این گیاه رابه سادگی می توان، در باغچه خانه خود کاشت و پرورش داد سیر فضای زیادی نیاز ندارد زیرا کار اصلی اش رادر زیر زمین انجام می دهد و در شرایط مساعد از هر حبه سیر (سیرچه)، پیازی به وجود می آید که شامل هشت تا بیست سیرچه می باشد، از همین رو آن را گیاهانی افزون شونده و تکثیر پذیر می دانند.
آب در طبیعت، چرخه وسیعی را از گاز، مایع تا جامد طی می کند و در هر مرحله رفتار آن از دیدگاه مهندسی پیچیدگی های خاص خود را دارد. شرایط اقلیمی، ناهمواریهای توپوگرافی، وسعت منطقه و دوری از آبهای آزاد از دیر باز ایرانیان را به اندیشیدن در مورد نگه داری، تنظیم و هدایت آب این مایه حیاتی واداشته، تا جایی که آب در فرهنگ این سرزمین علاوه بر حرمت مادی، دارای شان معنوی نیز گردیده است. مفاهیم علوم آبی در این سه دهه اخیر پیشرفت های چشمگیری نموده است، با این حال هنوز آبیاری و مدیریت منابع آب در بسیاری از نقاط ایران براساس روشهای سنتی (که محتاج اصلاحات فراوان است) صورت می گیرد، با توجه به منابع محدود آب و خاک در ایران و توزیع غیر یکنواخت آن در سطح کشور باید سعی کرد با برنامه ریزی دقیق از منابع آب فصلی و سایر منابع به نحو صحیح استفاده نمود و از تکنیک ها و تجارب علمی نوین در گسترش سطح کشت آبی بهره جست. افزایش کارایی مصرف آب با برنامه ریزی صحیح و به کار گیری روش های مناسب آبیاری دو راهکار استفاده بهینه از آب است. از طرفی ارزیابی کارایی یک روش آبیاری مستلزم بررسی آن در شرایط مزرعه است که نتیجه این ارزیابی موجب افزایش کارایی مصرف آب در آن روش خواهد شد. روش آبیاری زیر سطحی در ایران در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته و تحقیقاتی در این زمینه انجام شده است. ولی این روش (آبیاری زیر سطحی به کمک لوله های سفالی) در مقیاس صنعتی هنوز صورت نگرفته و امید است در سالهای آتی بتوانیم از این روش آبیاری استفاده کنیم.
 آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه ، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول می باشد. هر چند فقط ۱۵ درصد از زمینهای کشاورزی دنیا تحت آبیاری قرار دارند و ۸۵ درصد بقیه به صورت دیم و بدون آبیاری مورد استفاده قرار می گیرند اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذای مردم جهان از همین زمینهای آبی حاصل می شود. که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری در بخش کشاورزی است.
● منابع آب آبیاری
▪ نزولات آسمانی شامل برف و باران.
▪ آبهای سطحی شامل رودخانه ها – سدها – مخازن آب – دریا – برکه های آب شیرین – یخچالها و …
▪ آبهای زیرزمینی شامل چاه – قنات – چشمه.
● منافع آبیاری
▪ افزایش کمی و کیفی محصول
▪ سود حاصل از افزایش کمی و کیفی محصول
▪ درآمد حاصل از فروش آب برای دولت
▪ افزایش فرصت شغلی
● اثرات سو آبیاری
▪ فرسایش
▪ شور و قلیایی شدن خاک
▪ غرقابی شدن یا باتلاقی شدن زمینهای کشاورزی
▪ تخریب زمینهای کشاورزی
▪ اتلاف سود و اتلاف بیهوده آبی که با قیمت گزاف تامین گردیده و برای نگهداری و توزیع آن سرمایه گذاری زیادی صورت گرفته است.
● انواع روشهای آبیاری
▪ آبیاری سطحی
آب از نهر آبیاری یا لوله دریچه دار در سطح خاک جریان یافته و با نفوذ تدریجی در خاک در اختیار ریشه گیاه قرار می گیرد. آبیاری سطحی به سه روش آبیاری کرتی – آبیاری نواری و آبیاری شیاری انجام می شود.
▪ آبیاری تحت فشار
بطور کلی سیستم های آبیاری تحت فشار به روشهایی گفته می شود که آب را توسط لوله و تحت فشاری بیش از فشار اتمسفر در سطح مزرعه توزیع می کنند. آبیاری تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و آبیاری موضعی انجام می شود. روش آبیاری موضعی به دو دسته آبیاری قطره ای و خطی انجام می گیرد.
▪ آبیاری زیرزمینی
در این روش ، آبیاری ، رطوبت لازم برای محیط ریشه گیاه توسط کنترل سطح ایستابی است. برای این منظور لازم است که یک لایه غیر قابل نفوذ در عمق مناسب از سطح خاک وجود داشته باشد تا بتوان سطح ایستایی را کنترل نمود. از مهمترین مشخصه های این روش مرطوب نشدن سطح خاک می باشد بطوریکه معمولا برای تامین آب در محیط ریشه سطح ایستابی به حدی بالا آورده می شود که رطوبت بتواند با استفاده از خاصیت موئینگی به محیط ریشه برسد.
● معیارهای انتخاب روشهای مناسب آبیاری
در یک پروژه آبیاری انتخاب روش آبیاری مناسب نقش بسیار با اهمیتی در موفقیت آن پروژه ایفا می کند. اساسی ترین عوامل موثر در انتخاب روشهای ▪ آبیاری به شرح زیرند:
بافت خاک – آماده کردن زمین – اندازه مزارع – شوری خاک – زهکشی – آب قابل دسترس – کیفیت آب – گیاهان الگوی کشت – انرژی قابل دسترس – تناوب زراعی و عملیات زراعی – کیفیت و میزان محصولات – وضعیت آب و هوایی – هزینه آب – مسائل فرهنگی و اجتماعی.
● هدف آبیاری
▪ تامین آب کافی برای ادامه زندگی گیاه.
▪ حفاظت و بیمه گیاهان در مقابل تنش های ناشی از کم آبی یا بی آبی های کوتاه مدت.
▪ خنک کردن خاک و اتمسفر یا هوای اطراف گیاه.
▪ شستن املاح مضر در خاک.
▪ نرم کردن ناحیه قابل شخم خاک.
● ارتباط با سایر علوم
▪ هیدرولوژی یا آب شناسی: بارش هایی که در منطقه صورت می گیرد و به صورت روان آب درمی آید را مورد مطالعه قرار می دهد.
▪ گیاه شناسی: نیاز گیاه موجود در برنامه آبیاری و الگوی کشت را مورد مطالعه قرار می دهد.
▪ خاک شناسی: به مطالعه خاک از لحاظ فیزیکی و نیز از لحاظ محیطی برای کشت و پرورش گیاه می پردازد.
منبع :سایت کشاورزی ( www.keshavarzi.com )
زهکشی اراضی در لغت به معنای خارج کردن آب اضافی از زمین می باشد که یکی از کارهایی است که از 2000 سال قبل مرسوم بوده. البته خارج شدن آب از زمین بصورت طبیعی نیز صورت میگیرد لذا زهکشی فقط این فرایند طبیعی را سرعت میبخشد هر چند برخی از زارعین احتمالا از زمانهای بسیار قدیم به فواید زهکشی آگاه بودند و کاوش های باستانشناسی نیز آثاری از این عملیات را نشان میدهد اما این کار به عنوان یک فن در کشاورزی مطرح نبوده است ودر واقع زهکشی تا نیمه قرن 18 میلادی بسیار محدود و ناشناخته بود و تنها از آن زمان به بعد بود که همگام با توسعه کشاورزی توجه به عملیات زهکشی نیز جلب گردید.... آب روشنی بخش زندگی است
|
درباره وبلاگ  wellcome to web |
| [ طراح قالب : پیچک ] [ Weblog Themes By : Pichak.net ] | ||
